Inwazja azjatyckich biedronek – zagrożenie czy korzyść dla ekosystemu?

Inwazja azjatyckich biedronek – zagrożenie czy korzyść dla ekosystemu?

Azjatyckie biedronki, znane również jako biedronki arlekiny (łac. Harmonia axyridis), stały się w ostatnich latach tematem licznych dyskusji wśród entomologów i miłośników przyrody. Te kolorowe owady, pochodzące z Azji Wschodniej, pojawiły się w Europie i Ameryce Północnej, budząc zarówno podziw, jak i obawy. W tym artykule przyjrzymy się, gdzie występują azjatyckie biedronki, kiedy dotarły do Polski, czy są szkodnikami czy pożyteczne, oraz jak można się przed nimi chronić.

Pochodzenie i rozprzestrzenianie się azjatyckich biedronek

Azjatyckie biedronki naturalnie występują w regionach Azji Wschodniej, takich jak Chiny, Japonia i Korea. Do Europy zostały wprowadzone celowo w latach 90. XX wieku jako biologiczna metoda zwalczania szkodników upraw, głównie mszyc. Niestety, kontrola ich populacji wymknęła się spod kontroli, co doprowadziło do ich szybkiego rozprzestrzenienia się na kontynencie.

W Polsce pierwsze azjatyckie biedronki zaobserwowano około 2006 roku. Od tego czasu ich liczba systematycznie rośnie,
a owady te można spotkać w różnych częściach kraju, zarówno w środowiskach miejskich, jak i wiejskich.

Szkodniki czy sprzymierzeńcy?

Azjatyckie biedronki są żarłocznymi drapieżnikami mszyc i innych małych owadów, co na pierwszy rzut oka czyni je pożytecznymi dla rolnictwa i ogrodnictwa. Jednakże, ich obecność niesie ze sobą kilka problemów:

• Wypieranie rodzimych gatunków biedronek: Azjatyckie biedronki są bardziej agresywne i konkurencyjne, co prowadzi
  do zmniejszenia populacji rodzimych biedronek.
• Zagrożenie dla ludzi: W poszukiwaniu schronienia na zimę, biedronki te gromadzą się w dużych ilościach w budynkach, powodując uciążliwości dla mieszkańców.
• Reakcje alergiczne: Kontakt z wydzielinami azjatyckich biedronek może wywołać alergie skórne u niektórych osób.

Mimo ich roli w zwalczaniu szkodników, negatywny wpływ na bioróżnorodność i potencjalne zagrożenia dla zdrowia ludzkiego sprawiają, że są one postrzegane jako szkodniki.

Jak chronić się przed azjatyckimi biedronkami?

Aby zminimalizować wpływ azjatyckich biedronek na nasze otoczenie, warto zastosować kilka prostych metod:

1. Uszczelnienie budynków: Zapewnienie, że okna, drzwi i inne potencjalne wejścia do domu są dobrze uszczelnione, zapobiegnie przedostawaniu się owadów do wnętrza.

2. Użycie moskitier: Instalacja moskitier na oknach i wentylacjach utrudni biedronkom dostęp do pomieszczeń.

3. Naturalne odstraszacze: Niektóre olejki eteryczne, takie jak cytrynowy czy miętowy, mogą działać odstraszająco
   na owady.

4. Delikatne usuwanie: Jeśli biedronki już dostały się do domu, najlepiej jest je delikatnie zebrać za pomocą odkurzacza
   z filtrem HEPA i wypuścić na zewnątrz.

Ciekawostka: Używanie chemicznych środków owadobójczych nie jest zalecane, gdyż może to zaszkodzić również rodzimym gatunkom i środowisku.

Wpływ na ekosystem

Azjatyckie biedronki wpływają na lokalne ekosystemy, głównie poprzez:

• Konkurencję z rodzimymi gatunkami: Zjadają nie tylko mszyce, ale także larwy innych biedronek.
• Zmiany w łańcuchu pokarmowym: Ich obecność może wpłynąć na populacje innych owadów i drapieżników.

Zostały zaobserwowane przypadki, w których azjatyckie biedronki były przenoszone na duże odległości przez środki transportu, co przyspieszyło ich inwazję.

Jak je rozpoznać?

Azjatyckie biedronki są bardzo zróżnicowane pod względem ubarwienia:

• Kolor: Od żółtego, przez pomarańczowy, czerwony, aż po czarny.
• Liczba kropek: Może wynosić od zera do kilkunastu.
• Charakterystyczna litera „M”: Na przedpleczu często widoczny jest czarny wzór przypominający literę „M” lub „W”.

Podsumowanie

Inwazja azjatyckich biedronek jest przykładem na to, jak wprowadzenie obcego gatunku może wpłynąć na lokalne ekosystemy. Choć są skuteczne w zwalczaniu szkodników, negatywne konsekwencje ich obecności przewyższają korzyści. Ważne jest, aby być świadomym ich wpływu i podejmować kroki mające na celu ochronę rodzimych gatunków oraz minimalizację uciążliwości dla ludzi.

#azjatyckabiedronka #inwazyjnegatunki #ochronaprzyrody #biedronkikarlekiny #ekosystem